Το ψάρι αλλά και γενικότερα τα θαλασσινά υπήρξαν για τους Έλληνες ένα πολύ σημαντικό στοιχείο διατροφής. Εδώ και αιώνες ανέπτυξαν μια σημαντική κουλτούρα η οποία σχετιζόταν όχι μόνο με την καθαυτό αλιεία των ψαριών αλλά και με εντυπωσιακές λεπτομέρειες που αφορούσαν τις εποχιακές μετακινήσεις ή μεταναστεύσεις των αλιευμάτων, τις περιοχές αναπαραγωγής τους ακόμα και ευφάνταστες μεθόδους μαγειρικής και συντήρησης τους. Στην αρχαία ελληνική γραμματεία υπάρχουν μάλιστα και ειδικά συγγράμματα με έξοχες και λεπτομερείς περιγραφές ψαριών όπως : το «Περί Ιχθύων» του Αριστοτέλη, ο «Αλιευτικός» του Νουμηνίου, η «Αλιευομένη», του Αντιφάνους
Τρόποι Μαγειρέματος
ΒΡΑΣΤΟ: Μια από τις ποιο αγαπημένες μεθόδους μαγειρέματος του ψαριού είναι εκείνη που ένα είδος μεγάλου ψαριού ή διάφορα είδη βράζονται σε άφθονο νερό. Συνήθως εμπλουτίζονται με πατάτες, άφθονα κρεμμύδια, καρότα, και μια ολόκληρη ντομάτα. Οι ψαράδες δεν προσθέτουν τίποτε από όλα αυτά αλλά βράζουν διαφορετικών ειδών και μεγεθών ψάρια σε θαλασσινό νερό.
Εσείς μπορείτε να προσθέσετε ακόμα 1-2 φύλλα δάφνης, μερικά κλωναράκια μαϊντανού, ή λίγα φύλλα σέλινου, 1 καρότο, λίγους κόκκοι μαύρου πιπεριού.
ΜΑΡΙΝΑΤΟ: Πριν μαγειρέψετε ένα ψάρι, συνήθως μεγάλο ή κομμένο σε φέτες, στο τηγάνι ή στον φούρνο το τοποθετείτε για 2-3 ώρες σε ένα μίγμα με ελαιόλαδο, αλάτι, πιπέρι, ι διάφορα μυρωδικά όπως μαϊντανό, ρίγανη θυμάρι και δάφνη.
Ιδανικά ψάρια είναι η παλαμίδα, ο γαλέος, το σαλάχι, ο ροφός, η σφυρίδα. Μπορείτε στο μίγμα της μαρινάτας να προσθέσετε και λίγο λευκό ή κόκκινο κρασί.
ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ: Τοποθετείτε το ψάρι ή τα κομμάτια σε ένα ταψί φούρνου, αλειμμένου με λάδι, περιχύνετε με λίγο λευκό ξηρό κρασί και μαγειρεύετε στους 200°Ο. Μόλις περάσει ο μισός χρόνος ψησίματος, χαμηλώνετε τη θερμοκρασία στους 180°€. Το ψάρι που ψήνεται στο φούρνο δεν πρέπει να το γυρίσετε ποτέ από την άλλη πλευρά. Αντίθετα, αν χρειαστεί, πρέπει να το περιχύσετε και με άλλο ζεστό κρασί ή με ζεστό ζωμό από ψαρόσουπα και να το αλείφετε συχνά με το ζουμί που βγάζει. Λίγα λεπτά προτού το βγάλετε από το φούρνο, το πασπαλίζετε με καβουρντισμένη φρυγανιά, ανακατεμένη με μια χούφτα ψιλοκομμένο μαϊντανό. Ο χρόνος ψησίματος κυμαίνεται ανάμεσα στα 2Ο'-25' ανά κιλό.
ΣΕ ΚΡΟΥΣΤΑ ΑΛΑΤΙΟΥ: Είναι μια τεχνική μαγειρέματος σύμφωνα με την οποία το ψάρι (σαργός, σολομός, τσιπούρα, πέστροφα), αλλά και το κρέας (ροστ μπιφ) ή και το κοτόπουλο, καλύπτονται με άφθονο χοντρό αλάτι, το οποίο, όταν ψήνεται, μετατρέπεται σε κρούστα. Αυτή την κρούστα την αφαιρείτε αμέσως μετά το ψήσιμο. Τοποθετείτε ολόκληρο το ψάρι, βάρους όχι λιγότερο από 1 κιλό, το οποίο δεν έχετε απολεπίσει, αλλά του έχετε αφαιρέσει τα πτερύγια και τα εντόσθια, μέσα σε ένα πυρίμαχο σκεύος, πάνω σε μια στρώση από αλάτι πάχους 1-2 εκ., και το καλύπτετε εξ ολοκλήρου με αλάτι, το οποίο ραντίζετε με λίγο νερό. Ψήνετε σε φούρνο στους 220ο C, υπολογίζοντας 30' ανά κιλό.
ΤΗΓΑΝΗΤΟ: Για το τηγάνισμα είναι καλύτερα να προτιμάτε μικρά ψάρια, φιλέτα ή μικρά κομμάτια, τα οποία βυθίζετε στο τηγάνι σε μικρές ποσότητες κάθε φορά. Εξάλλου, το τηγάνισμα είναι πιο ελαφρύ αν το ψάρι καλύπτεται εντελώς από λάδι. Πριν όμως πρέπει να το προστατεύσετε με αλεύρωμα. Σας παρουσιάζουμε τους πιο απλούς τρόπους.
Με άσπρο αλεύρι ή με καλαμποκάλευρο: Περνάτε το ψάρι σε ένα από τα δύο είδη αλευριού, καλύπτοντας το με ομοιόμορφο τρόπο.
Με αυγό χτυπημένο και φρυγανιά: Περνάτε το ψάρι πρώτα στο αυγό και μετά στη φρυγανιά.
Με μπίρα και αλεύρι: Περνάτε το ψάρι πρώτα μέσα στην μπίρα και μετά στο αλεύρι.
Με κουρκούτι: Ανακατεύετε 125 γρ. αλεύρι με 200 γρ. νερό, προσθέτετε 1 κουταλιά της σούπας λάδι και λίγο αλάτι. Ύστερα από μισή ώρα ξεκούρασης, ενσωματώνετε ένα ασπράδι, το οποίο έχετε χτυπήσει σε μαρέγκα και στη συνέχεια βουτάτε κάθε φορά από ένα κομμάτι ψαριού μέσα στο χυλό.
ΚΡΑΣΑΤΟ: Ζεσταίνετε το τηγάνι με λίγο λάδι και λευκό κρασί, τοποθετείτε μέσα ολόκληρο το ψάρι ή τα κομμάτια και αφήνετε να μαγειρευτούν και από τη μια και από την άλλη πλευρά, περιχύνοντας τα, όταν χρειάζεται, με λίγο λευκό ξηρό κρασί και βρέχοντας το με το ζουμί που σχηματίζεται στον πυθμένα. Για ένα ψάρι του 1 κιλού χρειάζονται 25' περίπου. Μπορείτε να προσθέσετε μυρωδικά και σκόρδο στον πυθμένα του τηγανιού.
ΣΤΟΝ ΑΤΜΟ: Τοποθετήσετε το ψάρι στο ειδικό καλαθάκι ή στη σχάρα, τα καλύπτετε με μια στρώση από φύλλα μαρουλιού ή με αντικολλητικό χαρτί για να μην κολλήσει η πέτσα του ψαριού επάνω στα σκεύη. Αλατίζετε εσωτερικά και εξωτερικά το ψάρι, βάζετε μέσα στην κοιλιά διάφορα μυρωδικά και το μαγειρεύετε με κλειστό το καπάκι της κατσαρόλας.
