Του Θόδωρου Λέλεκα
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ζαβός
ΚΤΗΜΑ
H ιστορία της ξεκινάει το 1854, όταν ο Γουσταύος Κλάους, στέλεχος μεγάλης βαυαρικής εταιρείας εισαγωγής κρασιών και ποτών, γοητεύτηκε από την ιστορία, τη ζωή αλλά και τα κρασιά της Πάτρας και αποφάσισε να εγκατασταθεί εκεί μόνιμα. Αγόρασε μια έκταση στην περιοχή Πετρωτό, έξω από την Πάτρα, σε υψόμετρο 500 μ., με θέα ολόκληρη την πόλη, και εκεί έχτισε ένα πρότυπο οικιστικό και επιχειρηματικό συγκρότημα. Στο αρχηγείο της Achaia Clauss, το οποίο ήταν σχεδιασμένο και χτισμένο με βάση βορειοευρωπαϊκές αρχιτεκτονικές τάσεις της εποχής, στεγάστηκαν τα γραφεία, το οινοποιείο, οι κάβες αλλά και τα σπίτια των υπαλλήλων της εταιρείας.
Η Achaia Clauss σταδιακά εξελίχθηκε σε μια σύγχρονη, για τα δεδομένα της εποχής, οινοποιητική επιχείρηση που αξιοποίησε τη δυναμική του αχαϊκού αμπελώνα και ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα εντός και εκτός συνόρων. Μάλιστα, στην ευρηματικότητα και στο δαιμόνιο του Κλάους χρωστάμε δύο σημαντικούς «σταθμούς» στην ιστορία του ελληνικού κρασιού: το διάσημο ανά τον κόσμο γλυκό μας κρασί Μαυροδάφνη αλλά και την ετικέτα «Δεμέστιχα», που αποτέλεσε το πρώτο ελληνικό εμφιαλωμένο κρασί. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Κλάους ονόμασε τη Μαυροδάφνη έτσι, για να θυμάται τη μνηστή του που λεγόταν Δάφνη - μια μελαχρινή καλλονή της εποχής, η οποία πέθανε σε νεαρή ηλικία.
Η αχαϊκή οινοποιία εξακολουθεί και στις μέρες μας να αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα. Οινοποιεί και εμπορεύεται περισσότερες από δεκαπέντε ετικέτες ξηρών και επιδόρπιων οίνων που προκύπτουν τόσο από γηγενείς ποικιλίες (Ροδίτης, Σιδερίτης, Μαυροδάφνη, Μοσχοφίλερο, Αγιωργίτικο) όσο και από διεθνείς (Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Syrah, Merlot). Αγοράζει το μεγαλύτερο μέρος του σταφυλιού που οινοποιεί από συνεργαζόμενους παραγωγούς της γύρω περιοχής, ενώ διαθέτει τα κρασιά της σε ολόκληρη την Ελλάδα, τόσο σε κάβες όσο και σε σούπερ μάρκετ. Βέβαια, εξακολουθεί να είναι πιο γνωστή για τη Μαυροδάφνη της, η οποία κυκλοφορεί σε τρεις διαφορετικές ετικέτες, που διαφέρουν στην παλαίωση (μονοετής, δεκαετής και εικοσαετής) και στην τιμή. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ετήσια παραγωγή της φτάνει τα 600.000 λίτρα, ενώ στις premium ετικέτες χρησιμοποιείται μόνο Μαυροδάφνη Πατρών και καθόλου Σταφίδα Κορίνθου, παρότι αυτή επιτρέπεται από τη νομοθεσία. Ενα ποσοστό που αγγίζει το 70% της ετήσιας παραγωγής της Achaia Clauss εξάγεται σε 40 χώρες του κόσμου, με τη Γερμανία να βρίσκεται στην κορυφή των αγορών. Ακολουθούν σημαντικές χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Αγγλία και, πιο πρόσφατα, η Κίνα.
Στο Αυτοκρατορικό Κελάρι
Το οινοποιείο της Achaia Clauss απέχει μόλις μερικά χιλιόμετρα από το κέντρο της Πάτρας. Περνώντας την πύλη του συγκροτήματος, ο επισκέπτης αισθάνεται αμέσως τη μεγάλη ιστορική σημασία του. Μάλιστα, το γεγονός ότι η αναπαλαίωση των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων γίνεται με αργούς και σταδιακούς ρυθμούς όχι μόνο δεν ενοχλεί, αλλά προσθέτει στην ιστορική ατμόσφαιρα που «ντύνει» κάθε γωνιά του οινοποιείου.
Το βασικότερο και εντυπωσιακότερο σημείο της ξενάγησης στο χώρο του συγκροτήματος της Achaia Clauss είναι το Αυτοκρατορικό Κελάρι, το οποίο ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της αυτοκράτειρας Σίσι της Αυστρίας, η οποία έπινε Μαυροδάφνη για φαρμακευτικούς λόγους. Στο Κελάρι αυτό αναπαύονται εσοδείες Μαυροδάφνης πολλών ετών, σε βαρέλια -πραγματικά έργα τέχνης- που κατασκευάστηκαν πριν από πολλούς αιώνες. Πολλά από τα βαρέλια αυτά είναι αφιερωμένα στα σημαντικά πρόσωπα που επισκέφθηκαν την Achaia Clauss μέσα στα χρόνια της ιστορίας της - ανάμεσά τους βασιλείς, πρόεδροι, πατριάρχες, μεγάλοι καλλιτέχνες. Μάλιστα, σε ένα από αυτά «αναπαύεται» και το παλαιότερο ελληνικό κρασί (και ένα από τα παλαιότερα της Ευρώπης): η πρώτη Μαυροδάφνη που οινοποίησε ο Γουσταύος Κλάους, εσοδείας 1873.
Μικρές ποσότητες από τα βαρέλια εμφιαλώνονται κατά καιρούς και χαρίζονται σε γνωστές προσωπικότητες ή πωλούνται ως ειδικές εμφιαλώσεις σε πολύ περιορισμένο αριθμό. Τελευταία τέτοια ενέργεια ήταν η επετειακή εμφιάλωση Μαυροδάφνης Εσοδείας 1896 σε μόλις 109 φιάλες. Η εσοδεία αυτή επιλέχθηκε καθότι είναι εκείνη της χρονιάς στην οποία έγιναν οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα, ενώ η εμφιάλωση έγινε περισσότερο από έναν αιώνα μετά, ως φόρος τιμής για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004.
Στον κεντρικό χώρο του επισκέψιμου μέρους του συγκροτήματος φυλάσσεται άθικτο το γραφείο του Γουσταύου Κλάους, ενώ οι τοίχοι είναι καλυμμένοι με βραβεία, διακρίσεις και προθήκες με διεθνή μετάλλια. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μεγάλες μαυρόασπρες φωτογραφίες που απεικονίζουν θρυλικούς πολιτικούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και αστέρες του Χόλιγουντ περασμένων δεκαετιών, να διασκεδάζουν πίνοντας ιστορικά κρασιά της Achaia Clauss, όπως η Μαυροδάφνη, η Δεμέστιχα και η Σάντα Ελενα. Επιπλέον, στο χώρο όπου στεγάζεται το ιστορικό αρχείο της Achaia Clauss, και ο οποίος δεν είναι επισκέψιμος αλλά προσβάσιμος μόνο από μελετητές και ειδικούς, φυλάσσονται ιστορικά κειμήλια, όπως επιστολές, παλιά εμπορικά βιβλία της εταιρείας, γκραβούρες και σπάνια μπουκάλια και ποτήρια. Τέλος, κατόπιν ειδικής αδείας, μπορεί κανείς να επισκεφθεί τους κήπους της ιδιωτικής κατοικίας του Γουσταύου Κλάους, στην οποία πλέον διαμένει ο σημερινός ιδιοκτήτης της εταιρείας, Νικόλαος Μεγαπάνος.
Ακόμη και σήμερα, οι κήποι -που διαθέτουν τη μεγαλοπρεπέστερη θέα σε όλο το κτήμα- προδίδουν την παλιά τους αίγλη και ταξιδεύουν τον επισκέπτη στις εποχές κατά τις οποίες φιλοξενούσαν δεξιώσεις με ιδιαίτερα σημαντικούς Eλληνες και ξένους καλεσμένους, πολλών εκ των οποίων τα ονόματα είναι χαραγμένα σε ειδικές πλάκες, σε περίοπτα σημεία.
Υπολογίζεται ότι η Achaia Clauss δέχεται περισσότερους από 180.000 επισκέπτες ετησίως. Οι μισοί από αυτούς είναι ξένοι τουρίστες, ενώ οι υπόλοιποι είναι Eλληνες οινόφιλοι, μαθητές σε σχολικές εκδρομές, φοιτητές και μελετητές κ.ά. Το οινοποιείο είναι επισκέψιμο όλο το χρόνο και προσφέρει οργανωμένες ξεναγήσεις στους χώρους του καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Διαθέτει επίσης χώρο γευσιγνωσίας και πωλητήριο κρασιών, καθώς και μεγάλες αίθουσες που φιλοξενούν συνέδρια και εκδηλώσεις.
